09/05/12 EXCURSIÓN COS ALUMNOS DO IES BREAMO

A excursión estaba prevista para o día 25 de maio, o día despois da charla no Instituto, pero a alerta meteorolóxica dunha cicloxénese explosiva desaconsellou facela nese día e, co profesor Victor Mateo coordinador da actividade, buscamos a data máis propicia que resultou ser o día 9 de maio.

Malia ser a excursión o día despois da romaría de Breamo os rapaces acudiron todos, aínda que se lles notaba algo cansos. Cando baixamos do autobús que nos levou canda a capela de San Miguel aínda se percibía a festa que acontecera o día anterior, os servicios municipais afanábanse en adecentar o entorno e aínda quedaba algún toldo sen desmontar. Esta circunstancia, lonxe de ocasionar distracción, serviu para ofrecer aos rapaces unha nova lectura do lugar en clave sociolóxica e ampliándoa ao folclore, á relixiosidade cristiá e aos indicios da existencia dun santuario precristián, para culminar cun exame da edificación románica e do seus elementos estilísticos.

Deseguido comezamos a baixada do monte a pé pola estrada que ven da vila pero desviándonos pola que baixa a San Bollo. Pero antes de chegar a este núcleo, á altura do depósito de auga collimos a pista da dereita en dirección ao castro de Centroña-Perbes, onde fixemos unha detallada visita comentando as estruturas defensivas, as espectaculares vistas, as peculiaridades das fronteiras administrativas entorno a este lugar e o achado do torques en 1912.

A excursión continuou co descenso por San Bollo en dirección a Boebre cruzando a vía do tren pola ponte de Gransoso, Bollo e Pilleiro rematando o descenso no mesmo litoral, na punta Carboeira onde se atopa o castro de A Ínsua. Alí explicamos como chegamos a facer a intervención arqueolóxica do pasado outono e como se desenvolveu esta ata o descubrimento da necrópole romana. Despois subimos ata o local social de Boebre onde nos esperaba o autobús que nos levou de volta a Pontedeume.

24/04/12 CHARLA NO IES BREAMO

O pasado día 24 de abril acudimos un pequeno grupo de membros de Ardóbriga ao Instituto de Ensinanza Secundaria Breamo de Pontedeume a impartir unha charla de divulgación titulada O patrimonio arqueolóxico do litoral eumés. A iniciativa partiu do profesor de Filosofía Víctor Mateo que contactou con nós ofrecéndonos a oportunidade de dar a coñecer unha parte do patrimonio local pouco ou nada coñecida polos rapaces. O alumnos da materia de Antropoloxía de 1º de bacharelato foron os elixidos para a charla e, polo tanto, tentamos darlle á disertación un enfoque antropolóxico que, á vez de cumprir co obxectivo divulgador de Ardóbriga, servise tamén como enlace cos contidos propios da materia, proporcionándolles aos rapaces unha percepción cultural que os aproximase intelectualmente tanto ao feito arqueolóxico como ás propias culturas que habitaron no seu entorno máis próximo. 
Para a exposición creamos unha presentación que tratamos de facer amena con profusión de material gráfico e un deseño atractivo. Os rapaces escoitaron con moita atención e interese, pero o tempo fíxose escaso para a exposición que tiñamos preparada e non houbo posibilidade de ofrecer unha quenda de preguntas que de seguro abrirían un interesante debate.

PRIMEIRA CAMPAÑA ARQUEOLÓXICA DE ARDOBRIGA (3ª entrega)

O achado dos restos humanos, lonxe de favorecer, ralentizaron moito os traballos. Foron pasando os días e os esforzos concentráronse no Sector 2, onde aparecera a lápida. Sen embargo, aparte dos restos óseos mesturados con entullos da primitiva igrexa e pequenos anacos de cerámica, soamente apareceron algunha doas de cor negra, acaso de rosario, e unha moeda de bronce aínda sen identificar. A extracción de ósos é moi lenta e laboriosa, e obriga a facer constantes interrupcións para efectuar medicións e debuxar croquis. Tal vez o achado de máis interese neste sector, despois da lápida, foi un cambio da tonalidade do xabre, na cabeceira oeste da cata e a escasa profundidade, que indicaba a presencia dunha cantidade apreciable de argamasa dun ton amarelo brancuzco que ven poidera ser unha pegada dalgunha edificación.

Á vista dos resultados, e de que o prazo para rematar os traballos pasaba, o director da escavación Fidel Méndez decide centrar os traballos no Sector 1. Aquí, despois de superar o nivel de terra arxilosa pisada con entullo equivalente ao que contiña a lápida do outro Sector e no que atopamos un botón de uniforme do s. XIX, entre outras cousas de menor entidade, chegamos a unha capa de pedras que semellaba foran estendidas procedentes dalgún muro.

Por debaixo deste nivel de pedras apareceu de novo terra vexetal, pero moi antiga, asociada a frecuentes restos romanos como tégula e terra sigilata e algúns de cerámica de tipoloxía castrexa.

Efectivamente, chegamos ao nivel castrexo dun xacemento dun longo e descontinuo historial de ocupación. A confirmación foi o achado duns curiosos obxectos metálicos que, a falta da súa limpeza en laboratorio, ben pode tratarse de colgantes atrompetados como os aparecidos no castro de Torroso o que ratificaría a adscrición do castro de A Ínsua á primeira Idade do Ferro. Ademais, dentro deste nivel castrexo atopamos un soterramento, seguramente de época romana que viría a confirmar o retorno ao castro con fines funerarios, tempo despois do abandono do seu uso habitacional, o que supón un mantemento do coñecemento do lugar como “pobo dos antepasados” ao longo da segunda Idade do Ferro, época na que o poboamento estaría no cercano castro de Centroña-Perbes, que remataría por converterse na necrópole dos habitantes da vila romana de Centroña e doutros núcleos próximos.Coa chegada do cristianismo construiríase a primeira igrexa de Boebre que consagraría o camposanto ás novas crenzas.