O día 24 de outubro de 2008 nace en Pontedeume a asociacion Ardóbriga como resultado das inquedanzas dun grupo de persoas conscentes do risco de desaparición dun patrimonio cultural que nos foi legado polas xeracións pasadas e do que a sociedade actual semella non ser quen de transmitir para uso e disfrute das vindeiras.



Os membros de Ardóbriga vivimos, traballamos e sentimos no territorio que hóxe ocupan os concellos de Miño e Pontedeume. Estes dous municipios manteñen unha estreita relación topolóxica dende tempos remotos, manifesta no antigo arciprestádego de Pruzos, no espectacular xacemento do castro de Castrelo polo medio do cal atravesa a divisoria entre ámbolos dous concellos e onde se xuntan catro límites parroquiais, ou no extenso eido de influencia do santuario do monte de Breamo, de probables orixes precristiás.



Un paseo polo casco vello de Pontedeume pode facer caer na depresión ao espírito máis insensible, o abandono e a ruina están matando un patrimonio histórico e arquitectónico que nos pertence a todos. Unha visita aos nosos xacementos arqueolóxicos, que os hai, deixa ver vertedeiros clandestinos e pistas de motocrós ilegais. Unha ollada ao nomenclator oficial do concello estarrecerá a calquera que coñeza os nomes de lugar do seu contorno.



Ante esta situación decidimos organizarmonos como asociación legalmente constituída, sendo os nosos obxectivos a protección do patrimonio cultural en xeral, a salvagarda dos xacementos arqueolóxicos e a conservación do patrimonio toponímico.



Ardóbriga nace coa vocación de formar unha masa social de orixe diversa pero con un interés común pola protección, o estudio e a valoración dun patrimonio que por local non é menos da humanidade, que é de todos nós, dos de acó e dos de acolá, dos nosos antepasados e dos nosos fillos, e mesmo dos que non se interesan por el.




lunes, 23 de enero de 2012

A LENDA DOS CAINCEIROS DE BOEBRE



Mentres faciamos os traballos de recompilación da microtoponimia da parroquia de Santiago de Boebre, no concello de Pontedeume, tivemos ocasión de entrevistarnos con varias persoas de avanzada idade. Preguntados polo motivo do alcume de “cainceiros” para os habitantes da parroquia, estes contestaron coa narración dunha lenda local que, con lixeiras variantes segundo o narrador ven sendo como segue:
“Hai moitísimos anos a igrexa parroquial de Boebre non estaba onde está agora senón na illa que chaman Carboeira e o cemiterio en terra firme no lugar chamado coto da Insua. Como a Carboeira estaba daquela separada da terra por un estreito brazo de mar, cando os fegreses eran chamados para ires a misa tiñan que atravesalo e o facían a través dun pontón fabricado con caínzos. Por este motivo, e dende entón, aos de Boebre lles chaman cainceiros.”
En primeiro lugar, e para quen o descoñeza, un caínzo é un entrabado de paus entrelazados xeralmente de madeira de abeleira utilizado na Galicia tradicional nos laterais dos carros para soster a carga, ademais podía ter outros usos como paneis separadores de espazos nas palleiras ou nas cortes.
En segundo lugar, esta lenda ten un especial interese por diversas razóns como a antigüidade do relato, narrado por persoas de moi avanzada idade que afirman tela escoitado sendo nenos de boca dos seus avós. Por outro lado, unhas lápidas de granito aparecidas a principios dos anos 80 nunha finca situada no coto da Insua ao facer as obras de ancheamento do camiño semellan dar un risco de veracidade á narración. Ademais, é preciso lembrar que no coto da Insua hai un castro catalogado do que aínda é visible un parapeto de terra no istmo da península que forma o coto.
Cando nun mesmo lugar conflúen indicios tan diversos é moi posible que nel se agochen restos dun pasado especialmente significativos para as persoas que viviron ao seu carón e non menos para as que viven hoxendía.

No hay comentarios:

Publicar un comentario