O día 24 de outubro de 2008 nace en Pontedeume a asociacion Ardóbriga como resultado das inquedanzas dun grupo de persoas conscentes do risco de desaparición dun patrimonio cultural que nos foi legado polas xeracións pasadas e do que a sociedade actual semella non ser quen de transmitir para uso e disfrute das vindeiras.



Os membros de Ardóbriga vivimos, traballamos e sentimos no territorio que hóxe ocupan os concellos de Miño e Pontedeume. Estes dous municipios manteñen unha estreita relación topolóxica dende tempos remotos, manifesta no antigo arciprestádego de Pruzos, no espectacular xacemento do castro de Castrelo polo medio do cal atravesa a divisoria entre ámbolos dous concellos e onde se xuntan catro límites parroquiais, ou no extenso eido de influencia do santuario do monte de Breamo, de probables orixes precristiás.



Un paseo polo casco vello de Pontedeume pode facer caer na depresión ao espírito máis insensible, o abandono e a ruina están matando un patrimonio histórico e arquitectónico que nos pertence a todos. Unha visita aos nosos xacementos arqueolóxicos, que os hai, deixa ver vertedeiros clandestinos e pistas de motocrós ilegais. Unha ollada ao nomenclator oficial do concello estarrecerá a calquera que coñeza os nomes de lugar do seu contorno.



Ante esta situación decidimos organizarmonos como asociación legalmente constituída, sendo os nosos obxectivos a protección do patrimonio cultural en xeral, a salvagarda dos xacementos arqueolóxicos e a conservación do patrimonio toponímico.



Ardóbriga nace coa vocación de formar unha masa social de orixe diversa pero con un interés común pola protección, o estudio e a valoración dun patrimonio que por local non é menos da humanidade, que é de todos nós, dos de acó e dos de acolá, dos nosos antepasados e dos nosos fillos, e mesmo dos que non se interesan por el.




miércoles, 30 de diciembre de 2009




OUTONO ÁRTABRO 18/12/09

A xornada derradeira do Outono Ártabro foi tamén a de presentación da asociación Ardóbriga no Centro Cultural do concello de Miño. A afluencia de público foi máis ben escasa, pero non menos que nas dúas xornadas anteriores, desenvolvidas en Pontedeume onde a priori tiñamos máis respaldo social.
Nesta última ocasión acompañounos Fidel Méndez Fernández, arqueólogo e vello coñecido de Ardóbriga xa que foi nunha visita ao castro de Centroña-Sambollo na súa compaña onde naceu a idea de constituirmos a nosa asociación.
O historial profesional de Méndez é amplo e vai dende a publicación de varios artigos, ponencias de congresos e obras de investigación, algunhas que ata o de agora son de referencia para os estudiosos da Idade do Bronce en Galicia, á innovación das metodoloxías arqueolóxicas e a aplicación de tecnoloxías SIG nas excavacións ata a realización de multitude de traballos de campo dos que destacariamos os do proxecto Bocelo-Furelos ou os realizados no Laboratorio de Arqueoloxía e Formas Culturais da Universidade de Santiago. A día de hóxe dirixe con Mª Carmen Martínez a empresa Patrimonio y Arqueología Servicios Técnicos (PAST) coa que, excavando un túmulo no que sería a urbanización Costa Miño Golf, descubriron os restos do poboado neolítico e diversos materiais que podemos ver na sección de Imagoteca desta páxina e, ademáis, colabora con Ardóbriga no proxecto Castro de Centroña-Sambollo.
Seguindo á liña temática establecida para este Outono Ártabro, a charla de Fidel Méndez tivo por título A revalorización do Patrimonio na comerca de Ortegal e nela explicou a súa experiencia nun proxecto de desenvolvemento local no que o patrimonio arqueolóxico foi o protagonista. A iniciativa partiu do Concello de Ortigueira e contou coa colaboración da Fundación Fernández Latorre, resultando a creación da Fundación Federico Maciñeira o 24 de abril de 2000. Os obxectivos principais da Fundación son, por un lado, a revalorización do patrimonio, en especial o arqueolóxico, da comarca do Ortegal, e por outro ofrecer cobertura técnica ao concello de Ortigueira en materia de patrimonio cultural. A financiación da Fundación e fundamentalmente pública, a través de subvencións, aínda que na actualidade pensan en iniciar actividade económica na procura da autofinanciación.
Para acadar os seu obxectivo a Fundación Federico Maciñeira creou o Plan Ortegalia como plan de inversión que mellorara as condicións xerais do patrimonio da zona coa creación de infraestruturas culturais vinculadas ao patrimonio arqueolóxico e etnográfico que deran unidade e sentido ao conxunto así como a revalorización de conxuntos patrimoniais concretos a través da inversión directa. Así, as principais liñas de traballo foron: a actualización das catalogacións de patrimonio cultural; a actualización do Plano Arqueolóxico de Federico Maciñeira, a realización e posta en marcha dun centro arqueolóxico na vila; a creación de itinerarios culturais baseados en camiños tradicionais e históricos que ademáis incluiran o rico patrimonio natural e paisaxístico da zona e que conectase unidades patrimoniais senlleiras; a excavación, consolidación e, nalgún caso, restauración deses elementos nalgúns casos seriamente deteriorados. Os principais puntos de referencia foron: o porto de Bares, a necrópole de Forno dos Mouros e o castro de Punta dos Prados, en Espasante, con especial atención ao seu Monumento con Forno, para o que foi preciso redactar un plan director no que se solicitaba a declaración BIC (Ben de Interese Cultural) para todo o conxunto.
Rematada a exposición de Méndez, o debate entre os asistentes xirou entorno ao caracter vertical de estas iniciativas e as contradiccións que xera a implicación das administracións na posta en valor de determinados xacementos, mentres que as mesmas administracións incorren no abandono doutros, cando non son partícipes directas da súa destrucción por permisividade urbanizadora.


2 comentarios:

  1. Noraboa aos organizadores das xornadas polo éxito das mesmas, senón de público -o cal era esperable- alomenos polo rigor e interese das charlas.
    Claro que organizar unhas charlas en Pontedeume sobre protección do Patrimonio -ás que non asistiu lamentablemente ningún responsable municipal para que tomara nota-resulta un pouco utópico. Necesario pero utópico.
    Seguide sendo utópicos, é necesario para cambiar esta realidade moitas veces hostil.

    Manuel D.

    ResponderEliminar
  2. Dende logo que as utopías son as que moven o mundo. Si non fora por elas todo se pararía e acabaría retrocedendo.
    As charlas estiveron moi ben e os temas sobradamente escollidos para moitas persoas de Pontedeume e Miño supostamente interesadas pola protección do patrimonio. Daquela, porque asistiu tan pouca xente?. Probablemente a publicidade dos actos non chegou a todo o mundo (estamos aprendendo aínda),pero quizais a hora de tomar os viños teña máis poder de convocatoria que a protección do patrimonio. Se é así non é de estrañar que as cousas estean como están.
    Así non é nada doado facer asociación.
    Armeiro

    ResponderEliminar